Yeni iliniz mübarek olsun!*
Bir tarafta lüks dev plazalar, son model araçlar, dünyanın en tanınmış markalarıyla dopdolu mağazalar diğer tarafta tarihi, sanatı, kültürüyle yıllara meydan okuyan tarihi binalar, taş kaldırımlı sokaklar, güleryüzlü dost canlısı insanlar… Hani her şehrin bir hikayesi vardır derler ya “rüzgarlar şehri” Bakü’nün birçok hikayesi var, yeter ki siz rüzgara kulak verip dinlemeyi bilin!
…Azerbaycan, ilk gençlik yıllarımdan beri merak ettiğim ama nedense bunca seyahat etmeme rağmen bir türlü göremediğim ülkelerden biriydi. Oysa ki ne çok ortak noktamız vardı düşündüğümüzde. Konuştuğumuz dil, yemeklerimiz, hikayelerimiz… Dünya Genc Türk Yazarlar Birliyinin Azerbaycan Gençler-Spor Bakanlığına bağlı Gençler Fonunun desteği ile düzenlediği “Geldim, gördüm, yazdım” adlı proje çerçevesinde Azerbaycan’da düzenlenen etkinliğine davet üzerine sonbaharın son günlerinde düştüm yollara…
“Rüzgarlar Şehri” Bakü nam-ı diğer Bad-ı Küba
Bir tarafta lüks dev plazalar, son model araçlar, dünyanın en tanınmış markalarıyla dopdolu mağazalar diğer tarafta tarihi, sanatı, kültürüyle yıllara meydan okuyan tarihi binalar, taş kaldırımlı sokaklar, güleryüzlü dost canlısı insanlar…. Hani her şehrin bir hikayesi vardır derler ya “rüzgarlar şehri” Bakü’nün birçok hikayesi var, yeter ki siz rüzgara kulak verip dinlemeyi bilin!
Şehrin merkezini ilk akşam görüyorum, gün geceye dönerken. Bakü’nün akşamları ışıl ışıl… Yenilenmiş, restore edilmiş binalar sahil boyunca dizilmiş, hepsi de aydınlatılmış! Arkada dev plazalar… Caddelerde dünya markalarının yer aldığı mağazalar sıralanmış… Sonra trafikteki araçlar. Türkiye’de görmediğim, markasını bile bilmediğim son model araçlar burada.
Yeşile çalan uçsuz bucaksız bir deniz… Yer yer siyaha dönüyor bu neft yeşili. Ufukta petrol kuyularının siluetleri belli belirsiz seçiliyor. Burası Hazar Denizi. Azıcık nazlı, kimi zamansa öfkeli… Azerilerin deyişiyle bol “külekli” (rüzgarlı) Hazar’ın kıyısında, rüzgarlarla sarmaş dolaş olmuş bir şehir Bakü.
Tarih sayfalarında bir mola: İçeri Şehir
Çokkatlı binaların, lüks otomobillerin, marka kokan mağazaların bittiği yerde bol nakışlı bir kapıdan başka bir dünyaya giriyorsunuz! Bu kapının ardında, çevresi yüksek ve güzel işlemeli surlarla çevrili bir şehir bekliyor sizi… Azerilerin “İçeri Şeher” dedikleri eski şehir görülmeye değer. 2000 yılında UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirası olarak kabul edilmiş olan İçeri Şehir Bakü’ye gelenlerin en çok ziyaret ettiği yer. Turistik dükkanlar, mağazalar, restoranlar, sanat galerileri ve biribirinden güzel binalar…. İçeri Şehirin sokalarında gezinirken başınızı yukarılara çevirdiğinizde taş bloklar ve sütunlar kullanılarak inşa edilmiş binaların dış cephelerinde ve balkonlarında, birbirinden güzel heykel ve kabartma motifler takılıyor gözünüze… Buranın en büyük sürprizi ise yakın doğunun en görkemli mimari yapılarından biri sayılan Şirvanşahlar Sarayı. İçeri Şehirin Güneyinde Bakü’nün simgesi olarak kabul edilen “Kız Kalesi” bulunuyor. Bir uçtan bir uca şehri seyredebileceğiniz, Bakü Limanı’na selam vereceğiniz en doğru yer Kız Kalesi…
Heykeller, tiyatro binaları, müzeler, opera sahneleri Bakü sokaklarının olmazsa olmazı… Birbirinden güzel ve değerli yağlı boya tablolar, şehre yayılan müziğin tınıları ve dört bir tarafa yayılmış heykelleriyle Bakü tüm duyulara hitap ediyor.
Azerbaycan’ın tarihini, özgürlüğü için savaştığı yılları, Merhum Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev’in mezarını, Şehitler Hiyabanı’nı ve Bakü Türk Şehitliği’ni ziyaret ederken Azerbaycan Milli Meclisi Milletvekili Ganire Paşayeva’dan dinliyorum…
Çayın yanında bir kaşık mürebbe tatlı niyetine…
Çorbalar, dolmalar, pilavlar ve hamur işleri Azerbaycan mutfağının vazgeçilmezleri. Turan Restoran’ın sahibi Mübariz Bey’e kulak veriyorum birbirinden lezzetli yemeklerin tadına bakarken. Kişniş, tarhun ve reyhan. Yeşillikler sofranın vazgeçilmezi bir de nar! Kurulan tüm sofralarda nar taneleri baş köşede yer alıyor. Kırmızı etin yanına nar taneleri konuluyor garnitür niyetine. Bir koca sürahi nar suyu ile tatlandırılıyor sofralar. Ama en çok şaşırdığım balığın yanında gelen sosluktaki kıvamlı nar ekşisi oluyor. Balığın üzerine konulan nar ekşisi inanımaz güzel bir tad bırakıyor damakta. Balık demişken dünyanın en iyi havyarı olarak kabul edilen “Beluga” havyarı da yine burada…
“Sizin pilavınız yavan” diyor Mübariz Bey… Burada pilavların içinde envai çeşit malzeme var. Kuru kayısı, üzüm, kurutulmuş meyveler, fındıkla süslenen pilavın üzerine kemiksiz kırmızı veya beyaz et konuluyor. Eğer siz de benim gibi peynir sevenlerdenseniz burası tam size göre…
Azerbaycan’da çay içmek ise başlı başına bir seramoni adeta. Bir bardak çay istediğinizde yanında mutlaka “mürebbe” denilen reçellerden oluyor. Küçük tabaklarda ikram edilen erik, gül, kızılcık reçelleri çay kaşıkları ile yeniliyor.
Bunca lezzetli yemeğin yanında bir de sohbet ettiğim herkesin Sofra Dergisi’ni biliyor olması ayrı lezzet katıyor sofraya…
“Geldik, gördük, yazdık…”
Bakü’de, Azerbaycan Gençlik Bakanlığı ve Gençlik Fondu’nun destekleriyle, Dünya Genç Türk Yazarlar Birliği tarafından organize edilen “Geldik, gördük, yazdık…” organizasyonu ile Türk devletlerinden gelen birçok yazar, akademisyen ve gazeteci ile tanıştık, sohbet ettik…. Son sözüm Ekber Koşalı’ya… “Geldim, gördüm, yazdım…” Emeği geçen herkese çok teşekkür ediyorum.
Yeni yıla merhaba demeye hazırlandığımız şu günlerde sofranızdan bereket, kalbinizden huzur, etrafınızdan sevdikleriniz hiç eksik olmasın diyorum. Azeri dostlarımızın deyişiyle yeni iliniz mübarek olsun!
* – yeni yılınız kutlu olsun!
Ayşe YEŞİM
//SOFRA
