Kırşəhər icra başçısı Özdəmir Çakacak bəyin, Bələdiyyə başqanı Yaşar Bahçecinin, Şəhər mədəniyyət şöbəsinin müdiri Mustafa Güncan bəyin dəstəyi və yaxından köməkliyi ilə, Kırşəhər Yazarlar Birliyinin hazırladığı layihəyə əsasən dörd ildir ki, Kırşəhərdə Uluslararası Aşık Paşa şeir şöləni keçirilir. Yazarlar Birliyinin sədri Zübeydə xanım Gökbulutun dəvəti ilə bu ilki şeir şöləninə mən də qatıldım. Bu tədbirdə unudulmaz anlar yaşadım.
Məni hava limanında şair İbrahim Dügər bəylə həyat yoldaşı Yurdagül xanım qarşıladı. İlk tanışlıqdan onlar mənə o qədər səmimi, mehriban göründülər ki, gəlməyimə çox sevindim.
Biz Nevşəhər hava limanından Kırşəhərə doğru yol aldıq. Kırşəhər ilk günəşli səhəri ilə üzümə gülümsədi. Geniş Bozqır çölləri gözlərimi oxşadı. Mən maşının şüşəsini endirib çöl ətri verən havanı sinə dolusu ciyərlərimə çəkdim. İçimə bir yüngüllük gəldi. Dədə ozanımız Aşıq Alının “Yaylaq, bizim yaylaqlara bənzərsən“ misralarını ixtiyarsız olaraq pıçıldadım.
İbrahim bəy yol boyu qürurla Kırşəhərin gözəlliklərindən bəhs etdi. O, danışdıqca düşündüm ki, yaşadığı vətəni, ayaq basdığı torpağı sevən bu insan məmləkətinə necə də böyük məhəbbətlə bağlıdır.
Nəhayət , biz şəhərə daxil olduq.Yunus Əmrə, Ozan Dadaloğlu, Aşıq Paşa kimi adı dillər əzbəri olan söz adamlarının ruhu dolaşan bu gözəl torpağa ayaq basığım üçün sevincimin həddi- hüdudu yox idi.
Qonaqların toplandığı məkana gəldik. İlk qarşılaşdığım, Salihlidə “Bizim Ece” şeir şölənindən tanıdığım şair Vural Şahin oldu, səmimi görüşdük.Şölənə dəvət almış Ulu Türkün görkəmli şair oğlu Məmməd İsmayılı da burda görüncə, çox sevindm.Salamlaşıb hal- əhval tutduq.
Gözlərim Kırşəhər Yazarlar Birliyinin sədri Zübeydə Gökbulutu , Ankarada yayımlanan “Nəfəs” jurnalının redaktoru və təsisçisi yazıçı Səfər Aşır Eraslan bəyi axtardı.
Mənim şeir şöləninə qatılmağımda onların böyük əməyi olmuşdu.
Biz bir- birimizi yazılarımızla tanıyırdıq, uzun illərin yaxın dostları kimi görüşdük.
Zübeydə xanımın üzünün cizgilərində anamı, doğmalarımı xatırladan nurlu bir ifadə vardı. O, gələn hər qonağa xüsusi qaygıkeşliklə yanaşır, hər kəsə xüsusi diqqət göstərirdi. Hamının üzündə, gözündə xoş təbəssüm dolaşırdı.
Qonaqlar üçün təşkil olunmuş ziyafətdən sonra şəhərlə tanış olmağa çıxdıq. Tarıx muzeyinə getdik, ilk tanışlıq muzeydən başladı. Bəli, bir eli , obanı yaxından tanımaq istəyirsənsə, əvvəlcə onun tarixini öyrənəcəksən.
Kırşəhərin, sahib olduğu tarixi mədəniyyət abidələrini görüncə ,onun qədim tarix və mədəniyyət şəhəri olduğunu anladım. Zübeydə xanım bildirdi ki, Kırşəhərin yetişdirdiyi məşhur tarixçi Cavat Hakkı Tarım demişdir;- “Bir gün Türk mədəniyyət xəzinəsinin qaynağını aramağa çıxanlar, Kırşəhərə mütləq baş çəkəcəklər” Bütün bunları eşitdikcə mənim bu şəhərə marağım daha da artdı.
Şəhər sakini İbrahim Özdəmir yaşadığı üç qatlı mülkü tarix muzeyinə çevirmişdir.
Kənd-kənd, oba- oba gəzib, evlərdən qədim və əntiq əşyaları alaraq ,öz şəxsi vəsaiti hesabına bu muzeyi yaratmışdır .Gördüyüm eksponatlar məni heyrətə gətirdi. Nənəmin cəhrəsi, nənəmin nəhrəsi,saxsı səhənglər, mis güyümlər, nələr, nələr… İlahi, bunların hamısı dünyasını dəyişmiş nənələrimizi gözlərim önünə gətirdi. Babalarımızdan qalan, igidlik rəmzi olan qılınc və xəncərləri görəndə düşündüm ki, ayrı – ayrı dövlətdə yaşasaq da milli-mənəviyyatımız, soyumuz-kökümüz, dinimiz-dilimiz birdi, biz birik, onlar elə bizik. Bizi bir-birimizdən heç bir qüvvə ayıra bilməz.
Kırşəhər, dünyanın ilk kütləvi mədəniyyət hərakatlarından biri -Ahilik təşkilatının qurucusu Ahi Evran Vəli, Türk dilinin ədəbi dildə, şeir və yazılarda öncül dil olmasında böyük xidmətləri olmuş Aşık Paşa , Süleyman Türkmənçani,Gülşehri, sevgi və könül insanı olan Yunus Əmrə, Hacı Bəktaşi Vəli, yaratdığı mədrəsədə astronomiya elmindən dərs verən Cacabəy, Osmanlı dövlətinin mənəvi qurucusu Şeyx Ədəbali kimi tarixi şəxslərə ev sahibliyi etmişdir.
Həmin gün axşam Polis Məslək Okulu ( Polis Akademiyası) konfrans zalında Aşık Paşa və onun yaradıcılığı haqqında, ilahiyyatçı alim Ethem Erkoç böyük məruzə etdi.
Türk dilinə ayrı bir önəm verən , əsərlərini Türkcə yazmış şair, ozan Aşık Paşanın Türk dili və ədəbiyyatında xüsusi bir yeri olmuşdur. Ərəbcənin elm dili, Farscanın bir ədəbiyyat dili olduğu 13 – çü yüz illikdə Aşık Paşa türk dilinin Anadoluda həm dövlət, həm ədəbiyyat dili qəbul olunmasında böyük əziyyətlər çəkmişdir. Onun türk dilində yazmış olduğu indiki nəsillərə gəlib çatan “Qəribnamə” əsəri Türk xalqına ən qiymətli hədiyyəsidir.Aşık Paşa zəmanəsini qa¬baqlamış, yüzilliklərə öz dəyərli əsərləri ilə meydan oxuyan böyük bir şəxsiyyətdir:
“Yüce dağlar duman olmaz,
Çeşmim yaşı revan olmaz,
Değme kişidən kul olmaz,
Ben gönlümü bilmezmiyim.”
Konfransdan sonra sazlı- sözlü şeir axşamı bizi öz ağuşuna aldı.
Anadolu qoynunda olan bu şəhərin dədə ozanları, şairləri ilə məşhur olduğunu bildirdilər. Dedilər ki, bu şəhərdə şeir yazıb, saz çalmayan Kırşəhərli deyil. Kimi dindirsən sənə şeirlə cavab verər.
Mən Kırşəhəri Azərbaycanımızın sazlı- sözlü Qazağına, Tovuzuna, Gədəbəyinə, Göyçəsinə bənzətdim.
Şam yeməyi zamanı maraqlı bir görüşün şahidi oldum. Gənc bir qız Məmməd İsmayıla yaxınlaşaraq,- Hocam, mənim əziz hocam – deyib ona sarıldı. Məmməd İsmayıl tələbəsi olmuş Asenanı bizə təqdim etdi. Eloğluma Türkiyədə bu qədər hörmət edilib, dəyər verildiyini görüncə qəlbim qürur hissi ilə döyündü. Qaldığımız Cingöz otelin üst qatında nəğməli gecə bizə mənalı saatlar yaşatdı. Zübeydə xanımın başçılıq etdiyi Kiyşad dərnəyinin üzvləri şair Dərviş Ekim, İbrahim Düger, Gursəl Şahin, Veysəl Turqut, Aşıq İsa Ərdoğan gələn qonaqları salamladılar . Duzlu- məzəli söhbətlər, bir-birindən maraqlı şeirlər ilə , ozanların oxuduqları türkülərlə mənən dincəldik.Zübeydə xanım bizə bir sürpriz də etdi. Onun çox yanıqlı, məlahətli səsi varmış, həzin türkülər söylədi.
Səhəri gün biz Aşık Paşa türbəsini, Ahi Evran türbəsini, Kırşəhərdə hər kəsin öyündüyü, böyük məhəbbətlə yad etdiyi şair, ozan Nəşət Ərtaşın məzarını, ozan Dadaloğlunun abidəsini , Cacəbəy mədrəsisini bir- bir ziyarət etdik. Mədəniyyət şöbəsinin müdir müvini Əyyub Teymur bəy də bütün ziyarətimiz boyu bizimlə idi və çox maraqlı məlumatlar verirdi.
Şölənin ikinci günü Kırşəhər Mədəniyət sarayında möhtəşəm poeziya gecəsi keçirildi.
Türkiyənin bir çox şəhərlərindən , Kərkükdən, Almanliyadan gələn şair qonaqlar, Kırşəhərli şair və ozanlarla birlikdə Uluslararası Aşık Paşa şeir şöləninə öz çıxışları ilə rəng qatdılar. Gecəni TRT kanalı əməkdaşı , tanınmış sənətçi Abdulla Gündüz aparırdı. Dr. Nədim Uçar, Məmməd İsmayıl, Talat Ulker, Vural Şahin, Süleyman Karacabəy, Nihal Parlak Gülver, Hava Köşəoğlu, Mahir Gürbüz, Çərkəs Bozdağ, Ozan Baki Çelik, Havva Tekin, Şərifə Çinar, Həcər Alıoğlu, Kənan Çarboğa, Tutkun Durukan və sair şairlər çıxış etdilər.
Saz çalınıb, türkülər oxundu, Kərkükdən təşrif gətirmiş ozan Əhməd Rza və gənc Kırşəhərli Məhmət Şimşək , Abdulla Gündüz və Cəmilə Yücel xanım da gözəl türküləri ilə könlümüzü oxşadı. Cəmilə xanım Türkülər ilə bərabər Azərbaycanın bir neçə xalq mahnılarını da böyük ustalıqla ifa etdi.
Mən səhnədə Azərbatycanın milli geyimində çıxış etdim. Zal məni gurultulu alqışlarla qarşıladı.
Çıxışdan sonra şair dostlarım və zalda oturan tamaşaçılardan bir neçəsi mənə yaxınlaşaraq, əlimi sıxıb, təşəkkür etdi.Böyük şairimiz Məmməd İsmayıl da məni təbrik etdi;- özündən muğayat ol, qızım – dedi, kövrəldim.
Üçüncü günü bizi Kırşəhərin tarixi yerlərinə götürdülər.
1986-cı ildən bəri Yapon- Anadolu Arxeoloji institutu tərəfindən öyrənilən və hər keçən gün tarixə işıq tutan, yeni eksponatlar əldə edilən Kaman – Kalehöyük ərazisi, orada tikilən Kalehöyük Arxeoloji muzeyi, Yapon baxçası mədəniyyət və turizm mərkəzinə çevrilmişdir. Bu işlərdə Kaman Bələdiyyə sədri İrhan bəyin də xüsusi xidmətləri var. Kırşəhər Mucur (Mücrü), Kəpəz , Dulkadirli kimi yeraltı şəhərləri ilə də öyünə bilər.
“Kırşəhərə gələsən, Seyfə gölünü görməyib də gedəsən, demək ki, heç bu şəhərə gəlməmisən”- deyimi ilə məşhur olan bu göl nadir flora və faunası ilə öz təsdiqini tapmışdır.Bu göllə yaxından tanışlığımız Ömər Çətinin çəkib yaratdığı fotosərgi ilə başladı. Onun çiçəklərin və flaminqo quşlarının müxtəlif məqamlarda fotoya aldığı şəkilləri diqqətimizi çəkdi. Çəkdiyi çiçək fotoşəkillərinin birinin içərisində sanki ağ geyimli bir rəqqas rəqs edirdi. Mövlanə ilində təsadüfən foto şəklini çəkdiyi bu çiçəyi Ömər bəy Mövlanə çiçəyi adlandırdı. O, bu çiçəyə sonralar bir də rast gəlmədiyini söylədi.
Səyahətdən sonra Malya Tarım ( Kənd təsərrüfatı) istirahət mərkəzinin müdiri Mustafa Gökgül bizə vida ziyafəti verdi.
Türkiyəyə səfərim beləcə başa çatdı.
Salamat qal, Kırşəhər,- deyib, ayrıldım bu şəhərdən.
Mən yol uzunu qayğıkeş el anası, özünün dediyi kimi,qanı, canı ilə Azərbaycana bağlı olan, Türk mədəniyyətinin , ədəbiyyatının əzmkar təbliğatçısı Zübeydə ablamı,mənə soyuq olmasın deyə, çiynimə şal atan Çorumlu Nurhan bacını, börəkler bişirib bizə pay gətirən Yurdagül bacını, gözəl Aslihanı, Mucurlu- yaşlı olmasına rəğmən ürəyi gənclik eşqi ilə döyünən Gülbəyaz teyzəni. “Mən güclü qadınları sevirəm”,- deyən Gültəkin Özcanı, Şərifə Çinarı, Nava xanımı, Havvanı , Nilufəri, Həcəri xatırladım.
Salamat qal, Kırşəhər, gələn görüşə qədər. Mən yenə də görüşünə gələcəm.
Nazilə GÜLTAC
— — —
Kırşəhərdə yaşayan Könül dostlrımdan şeir çələngi
Zübeydə Gökbulud /Kırşəhər Yazarlar Birliyinin sədri
BİR RÖYAM VAR , UYUMADAN GÖRDÜYÜM
Keçdi ömrüm, həsrət ilə, dərd ilə,
Qıydı illərimin ən gözəlinə,
Dözəmmirəm ata- ana həsrətinə,
Bir”yaşım “ var, ayrılığa sarıldım.
Çarə dedim, hanı dedim, yox dedi,
Bacardıqca, sən içindən çıx dedi,
Səbr əkdim, yollarına bax dedi,
Bir daşım var, qərib başa vurduğum.
Göy üzündə xəyallara daldırdı,
Günümə, gecəmə hüzn doldurdu,
Ayazıyla gül üzümü soldurdu,
Bir qışım var, yanağıma sürdüyüm.
Ürəklərə minbir sevgi daşıdım,
Bu dövranı onlar üçün yaşadım,
Bir addıma addım atdım, beş addım,
Bir işim var, çiçək- çıçək dərdiyim.
Yaradanım, rəsuluna eş eylə,
Ay- ulduzu bu torpağa baş eylə,
Cümlə cahanın könlünü xoş eylə,
Bir beşim var, ürəyimə verdiyim.
***
İbrahim Düger
DOST NƏSİHƏTİ
İnsan çölündən bilinməz,
Hər kəs ilə sirr bölünməz,
Dost deyib də ki, gəzilməz,
Bu bir qayğı məsələsi.
Şübhə ilə yanaşılmaz,
Hissləri ilə savaş olmaz,
Sevməyincə anlaşılmaz,
Bu bir yanğı məsələsi.
Dosta ki, hörmət edilir,
Dost ilə yola gedilir,
Dosta can fəda edilir,
Bu bir sevgi məsələsi.
Bu nəsihət İbrahimin,
Ədəbi olmaz cahilin,
Dostu çox yaxın bilin,
Bu bir sayğı məsələsi.
***
Aşıq Dərviş Ekim
NECƏYƏM SƏNCƏ?
Ürəyim bənzəyir yerdəki daşa,
Necəsən deyirsən? Necəyəm, səncə?
Gülməyi unutdum, çalışma boşa,
Necəsən, deyirsən? Necəyəm ,səncə?
Eşq dolu bülbüləm, düşdüm əlinə,
Sevgim ölməz idi, qədir bilənə,
Bal deyil, zəhər sürtdün dilimə,
Necəsən, deyirsən? Necəyəm, səncə?
İçim qan ağlayır, çölüm gülüstan,
Kəfənim biçilb, geyilən libasdan,
Çəkdiyim acıya yazıram, dastan,
Necəyəm, deyirsən? Necəyəm, səncə?
Dərdim əlli idi , oldu yüz əlli,
Qəlbim qan ağlayır, gözlərim nəmli,
Sən məni unutdun, halından bəlli,
Necəsən deyirsən? Necəyəm, səncə?
Aşıq Dərviş deyir, olmadım mətin,
Bağrımı qovurub yaxdı həsrətin,
Qəhrindən öldürmək , məni niyyətin,
Necəsən deyirsən? Necəyəm , səncə?
***
Veysəl Turqut
UŞAQLAR
Bir ALLAH vergisi, könül meyvəsi,
Bu qərib dünyaya gələn uşaqlar,
Dəstə- dəstə çiçək, bahar müjdəsi,
Oynayan, ağlayan, gülən uşaqlar.
Ağlımda, fikrimdə,könlümdəsiniz,
Çörəyini səkkizə bölən uşaqlar,
Bir yanda qayğının içindəsiniz,
Bir yanda aclıqdan ölən uşaqlar.
Kiçicik yaşında həyat qovğası,
Ac, susuz , yuxusuz qalan uşaqlar,
Həqiqi dünyada cənnət sizlərin,
Bu dünya yalandır, yalan, uşaqlar.
